W ramach niniejszego wpisu przeanalizujemy dlaczego warto wykonywać przeglądy budowlane. Przedstawimy wszystkie zalety wykonywania regularnych kontroli obiektu budowlanego oraz opiszemy co dzieje się w przypadku, kiedy się ich nie wykonuje.
Spis treści:
Przepisy, które dotyczą przeglądów budowlanych znajdują się w art. 61-62 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane oraz w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych.
Przeglądy budowlane a przepisy prawne
Zgodnie z art. 61 ustawy Prawo budowlane właściciel lub zarządca obiektu budowlanego ma obowiązek użytkować i utrzymywać obiekt zgodnie z jego przeznaczeniem oraz zapewnić bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego w razie wystąpienia czynników zewnętrznych związanych z działaniem człowieka lub sił natury, w wyniku których może wystąpić uszkodzenie obiektu lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska. Do czynników zewnętrznych związanych z działaniem sił natury zaliczamy m.in.:
- wyładowania atmosferyczne,
- wstrząsy sejsmiczne,
- silne wiatry,
- intensywne opady atmosferyczne,
- osuwiska ziemi,
- zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych,
- pożary,
- powodzie.
Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego, zgodnie z przepisami, ma również obowiązek poddawać taki obiekt w czasie jego użytkowania regularnym przeglądom budowlanym. W zależności od rodzaju obiektu oraz zaistniałej sytuacji obowiązek ten dotyczy następujących kontroli okresowych:
- co najmniej raz w roku – wszystkie niezbędne informacje na temat takiego przeglądu budowlanego można znaleźć we wpisie p/t Co obejmuje przegląd budowlany roczny,
- co najmniej raz na 5 lat – dokładne informacje dotyczące takiej kontroli znajdują się w naszym wpisie p/t Co obejmuje przegląd budowlany 5-letni,
- co najmniej dwa razy w roku – taki przegląd budowlany opisany jest dokładnie we wpisie p/t Jakie obiekty budowlane podlegają przeglądom półrocznym,
- bezpiecznego użytkowania lub w przypadku zgłoszenia – takie kontrole zostały przez nas opisane we wpisie p/t Kontrole budowlane po uszkodzeniu lub zgłoszeniu.
Zalety regularnych przeglądów budowlanych
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na pozytywne aspekty przeprowadzania regularnych kontroli obiektu budowlanego. Wg nas można zaliczyć do nich:
- bezpieczeństwo użytkowania obiektu budowlanego,
- pozyskanie wykazu wszystkich aktualnych usterek,
- brak problemów w razie konieczności zgłoszenia szkody ubezpieczeniowej,
- uniknięcie kar za brak protokołów z przeglądów budowlanych.
Bezpieczeństwo użytkowania obiektu budowlanego
Można śmiało stwierdzić, że najważniejszym i kluczowym powodem, dla którego właściciel lub zarządca obiektu budowlanego mają obowiązek regularnego przeprowadzania kontroli jest bezpieczeństwo jego użytkowania. W trakcie wykonywania standardowego przeglądu budowlanego bez wątpienia można wychwycić wystąpienie uszkodzeń obiektu budowlanego, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska. Oczywiście jeśli takowe występują.
Może również mieć miejsce sytuacja, w której należy przeprowadzić dodatkową kontrolę z powodu zgłoszenia przez osoby zamieszkujące lokal mieszkalny znajdujący się w obiekcie budowlanym, nieuzasadnionych ingerencji lub naruszeń, powodujących zagrożenie bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego. Taka kontrola także pozwoli wychwycić ewentualne zagrożenia.
Wykaz aktualnych usterek
Kolejną zaletą wykonywania regularnych przeglądów budowlanych jest pozyskanie wykazu wszystkich aktualnych usterek, które dotyczą obiektu budowlanego. Po wykonaniu okresowej kontroli obiektu właściciel lub zarządca otrzymuje protokół z przeprowadzonej kontroli, w którym opisane są wszystkie uszkodzenia wymagające naprawy. Opisany jest również stopień uszkodzenia oraz termin, w jakim powinno zostać naprawione. Dzięki temu właściciel lub zarządca obiektu budowlanego może na bieżąco planować roboty remontowe lub naprawcze i likwidować wszystkie usterki, zaczynając oczywiście od tych najbardziej pilnych.
Nie wykonywanie napraw na bieżąco może spowodować pogarszanie się stanu technicznego obiektu budowlanego, co w rezultacie może doprowadzić do zagrożenia życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska. Zgodnie z przepisami właściciel lub zarządca obiektu nie powinien dopuścić do takiej sytuacji.
Brak problemów w zakładzie ubezpieczeń
W przypadku uszkodzeń obiektu budowlanego, jeśli jest on ubezpieczony od usterek w wyniku oddziaływania czynników zewnętrznych, można ubiegać się o odszkodowanie. W takiej sytuacji ubezpieczyciel w pierwszej kolejności, przed rozpatrzeniem wniosku odszkodowawczego, sprawdzi aktualność przeglądu budowlanego obiektu. Niestety w razie braku aktualnego przeglądu zakład ubezpieczeń prawdopodobnie odmówi wypłacenia świadczenia.
Również w przypadku szkody powstałej w wyniku wadliwej instalacji, nie posiadanie ważnego przeglądu okresowego może spowodować, że towarzystwo ubezpieczeniowe odmówi wypłaty odszkodowania lub ograniczy jego wysokość. Bardzo często w ogólnych warunkach ubezpieczenia istnieje zapis: „Ubezpieczony obowiązany jest do jego utrzymania i użytkowania zgodnie z przepisami Prawa budowlanego” lub podobny.
Uniknięcie kary za brak przeglądu budowlanego
Zgodnie z art. 93 ust. 8 ustawy Prawo budowlane właściciel lub zarządca obiektu budowlanego podlega karze grzywny, jeżeli:
- nie spełnia obowiązku przeprowadzania kontroli okresowych,
- nie przechowuje dokumentów związanych z obiektem,
- nie prowadzi książki obiektu budowlanego.
Za takie wykroczenia grozi mandat do wysokości 500 zł. Grzywnę może nałożyć tylko pracownik inspektoratu mający odpowiednie upoważnienie wydane przez właściwego wojewodę. Upoważnienie jest ważne łącznie z legitymacją służbową i obowiązuje na terenie działania inspektoratu. W przypadku odmowy przyjęcia mandatu karnego organ nadzoru budowlanego występuje do sądu z wnioskiem o ukaranie.
Osoba, która uniemożliwia dokonanie przeglądu okresowego w swoim mieszkaniu lub nieruchomości również podlega karze grzywny.
Właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu budowlanego, na których spoczywają obowiązki w zakresie napraw, zgodnie z art. 70 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, mają obowiązek w czasie lub bezpośrednio po przeprowadzonej kontroli usunąć stwierdzone uszkodzenia oraz uzupełnić braki, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska. W szczególności takie, które mogłyby spowodować:
- katastrofę budowlaną,
- pożar,
- wybuch,
- porażenie prądem elektrycznym,
- zatrucie gazem.
Niewykonanie tego obowiązku grozi nałożeniem wyższych kar. Za takie wykroczenie sąd rejonowy może orzec następujące kary:
- kara grzywny do 5000 zł,
- kara aresztu,
- kara ograniczenia wolności do jednego roku.
Jeżeli mimo stwierdzonych wad w obiekcie budowlanym, właściciel lub zarządca nie dokona niezbędnych napraw i w wyniku tego dojdzie do zniszczenia mienia, nieumyślnego doprowadzenia do uszczerbku na zdrowiu lub śmierci człowieka, kary są jeszcze poważniejsze. W takiej sytuacji sankcje nakładane są na podstawie Kodeksu karnego.
Dlaczego warto wykonywać przeglądy budowlane – podsumowanie
Dlaczego zatem warto wykonywać przeglądy budowlane? Poza oczywistymi zaletami, które zostały wymienione w niniejszym artykule trzeba przede wszystkim pamiętać, że najważniejsze jest zdrowie i życie ludzi. Bezpieczeństwo osób przebywających na terenie obiektu budowlanego oraz zapewnienie prawidłowego funkcjonowania budynku jest podstawowym celem wszystkich kontroli. Wykonując regularne przeglądy budowlane możemy być również pewni, że unikniemy innych poważnych konsekwencji, jakie mogą wyniknąć z niedopilnowania obowiązków. Nie warto ryzykować nałożenia wysokich kar, po zapłaceniu których i tak konieczne będzie przeprowadzenie wymaganych przeglądów budowlanych.
